Prefix là gì? Tiền tố (prefix) và Hậu tố (suffix) trong tiếng Anh

Trong quá trình học tiếng Anh, chắc hẳn bạn đã từng gặp nhiều từ quen thuộc như unhappy, rewrite, international nhưng lại chưa thực sự hiểu prefix là gì và vì sao chỉ cần thêm vài chữ cái ở đầu từ, nghĩa của từ đã thay đổi hoàn toàn. Vậy prefix là gì, có những loại tiền tố phổ biến nào, prefix khác gì với suffix và cách sử dụng chúng ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Prefix (tiền tố) là gì?

Prefix (tiền tố) là một nhóm chữ cái được thêm vào đầu của một từ gốc (root word) để tạo ra một từ mới với nghĩa khác biệt hoặc sắc thái nghĩa mới.

Khi thêm tiền tố, hình thức từ gốc thường được giữ nguyên, nhưng nghĩa của từ có thể thay đổi hoàn toàn hoặc mang sắc thái mới như phủ định, lặp lại, mức độ, thời gian, vị trí,…

VD:

Tiền tố re- (lại, lần nữa)

re- + build (xây dựng)

→ rebuild (động từ): xây dựng lại

Tiền tố over- (quá mức)

over- + confident (tự tin)

→ overconfident (tính từ): quá tự tin

>> Xem thêm: Mẹo học từ vựng theo gốc từ hỗ trợ ghi nhớ cực lâu

2. Suffix (hậu tố) là gì?

Hậu tố (suffix) là một hoặc một nhóm chữ cái được thêm vào cuối từ gốc nhằm thay đổi loại từ (danh từ, động từ, tính từ, trạng từ) hoặc bổ sung ý nghĩa mới cho từ ban đầu. Khác với tiền tố, hậu tố thường ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng ngữ pháp của từ trong câu.

VD:

Hậu tố -ness (biến tính từ thành danh từ, chỉ trạng thái/tính chất)

happy (tính từ: vui vẻ)

→ happiness (danh từ): hạnh phúc

Hậu tố -ful (biến danh từ thành tính từ, mang nghĩa “đầy, có”)

hope (danh từ: hy vọng)

→ hopeful (tính từ): đầy hy vọng

Hậu tố -ly (biến tính từ thành trạng từ)

careful (tính từ: cẩn thận)

→ carefully (trạng từ): một cách cẩn thận.

3. Chức năng của tiền tố và hậu tố trong tiếng Anh

Trong tiếng Anh, tiền tố (prefix) và hậu tố (suffix) giữ vai trò quan trọng trong việc mở rộng vốn từ, biến đổi ý nghĩa cũng như xác định chức năng ngữ pháp của từ. Việc nắm rõ chức năng của hai thành phần này giúp người học hiểu từ nhanh hơn và sử dụng từ chính xác trong từng ngữ cảnh.

3.1. Chức năng của tiền tố

Tiền tố có chức năng chính là làm thay đổi hoặc bổ sung ý nghĩa cho từ gốc. Thông thường, tiền tố không làm thay đổi loại từ mà chỉ tác động đến ngữ nghĩa, chẳng hạn như: phủ định, mức độ, thời gian, vị trí, số lượng hoặc quan điểm.

VD:

market (thị trường) → supermarket (siêu thị)
heat (nhiệt) → overheat (quá nóng)
organize (tổ chức) → reorganize (tổ chức lại)
possible (có thể) → impossible (không thể)
legal (hợp pháp) → illegal (bất hợp pháp)

Khi thêm tiền tố, cách phát âm của từ gốc thường không thay đổi, phần trọng âm chính vẫn được giữ nguyên. Trong một số trường hợp, dấu gạch ngang (-) có thể được dùng để nối tiền tố và từ gốc nhằm tránh gây nhầm lẫn về nghĩa hoặc cách đọc, đặc biệt với những từ mới hoặc thuật ngữ học thuật (ví dụ: anti-inflammatory). Tuy nhiên, trong tiếng Anh hiện đại, đa số các từ có tiền tố được viết liền.

>> Xem thêm: Nguyên âm trong tiếng Anh: Phân loại, cách phát âm và bài tập

3.2. Chức năng của hậu tố

Hậu tố (suffix) có chức năng chính là làm thay đổi loại từ của từ gốc, từ đó quyết định vai trò ngữ pháp của từ trong câu. Nhờ hậu tố, một từ vựng ban đầu có thể được biến đổi linh hoạt thành danh từ, động từ, tính từ hoặc trạng từ để phù hợp với ngữ cảnh sử dụng.

VD:

decide (động từ: quyết định) → decision (danh từ: quyết định)
culture (danh từ: văn hóa) → cultural (tính từ: thuộc về văn hóa)
kind (tính từ: tốt bụng) → kindness (danh từ: lòng tốt)
clear (tính từ: rõ ràng) → clearly (trạng từ: một cách rõ ràng)

Khi thêm hậu tố, từ gốc và hậu tố luôn được viết liền, không dùng dấu gạch ngang (-) như trong một số trường hợp với tiền tố. Về cơ bản, cách phát âm của từ gốc thường được giữ nguyên, tuy nhiên trọng âm của từ có thể thay đổi khi thêm hậu tố, đặc biệt với các hậu tố như -tion, -ity, -ic.

>> Xem thêm: Cách đánh trọng âm tiếng Anh đơn giản và dễ nhớ (kèm bài tập)

4. Các loại tiền tố phổ biến trong tiếng Anh

Trong tiếng Anh, tiền tố được chia thành nhiều nhóm dựa trên chức năng và ý nghĩa. Việc nắm vững các loại tiền tố phổ biến sẽ giúp người học đoán nghĩa từ vựng nhanh, đặc biệt khi gặp các từ học thuật hoặc từ dài trong bài đọc.

4.1. Tiền tố phủ định

Tiền tố	Nghĩa	Ví dụ
a-, an-	không, không có	Apolitical (phi chính trị), Anhydrous (không có nước)
anti-	chống lại, đối lập	Antivirus (chống vi-rút), Antiwar (phản chiến)
de-	loại bỏ, làm giảm	Deactivate (vô hiệu hóa), Deforestation (phá rừng)
dis-	ngược lại, tách rời	Disapprove (không tán thành), Disassemble (tháo rời)
il-, im-, in-, ir-	không, trái nghĩa	Illegal (bất hợp pháp), Immature (chưa trưởng thành), Inefficient (kém hiệu quả), Irrelevant (không liên quan)
non-	không, không thuộc về	Nonprofit (phi lợi nhuận), Nonverbal (không lời nói)
un-	không, ngược lại	Unfair (không công bằng), Unclear (không rõ ràng)

4.2. Tiền tố chỉ thời gian

Tiền tố	Nghĩa	Ví dụ
ante-	trước	Antecedent (tiền đề), Anteroom (phòng chờ phía trước)
post-	sau	Postwar (hậu chiến), Postoperative (sau phẫu thuật)
pre-	trước	Prehistoric (tiền sử), Prearranged (sắp xếp trước)
re-	lại, trở lại	Reconsider (xem xét lại), Recycle (tái chế)
retro-	quay về quá khứ	Retrostyle (phong cách cổ điển), Retrograde (thoái lui)

>> Xem thêm:

4.3. Tiền tố chỉ vị trí

Tiền tố	Nghĩa	Ví dụ
circum-	xung quanh	Circumnavigate (đi vòng quanh), Circumference (chu vi)
inter-	giữa, liên kết	Interact (tương tác), Intercontinental (liên lục địa)
intra-	bên trong	Intracellular (nội bào), Intrapersonal (nội tâm)
peri-	xung quanh	Perimeter (chu vi), Peripheral (ngoại vi)
sub-	dưới, phụ	Submerge (chìm xuống), Subheading (tiêu đề phụ)
super-	trên, vượt trội	Superpower (siêu cường), Supersonic (siêu thanh)
trans-	xuyên qua, vượt qua	Transform (chuyển đổi), Transnational (xuyên quốc gia)

4.4. Tiền tố chỉ số lượng

Tiền tố	Nghĩa	Ví dụ
bi-	hai	Bilingual (song ngữ), Bimonthly (hai tháng một lần)
mono-	một, đơn	Monologue (độc thoại), Monochrome (đơn sắc)
multi-	nhiều	Multinational (đa quốc gia), Multitask (đa nhiệm)
poly-	nhiều	Polyglot (người nói nhiều ngôn ngữ), Polygon (đa giác)
semi-	nửa, bán	Semifinal (bán kết), Semicircle (nửa hình tròn)
tri-	ba	Triangle (hình tam giác), Trilingual (tam ngữ)

4.5. Tiền tố khác

Tiền tố	Nghĩa	Ví dụ
auto-	tự động, tự thân	Autobiography (tự truyện), Automation (tự động hóa)
bio-	sự sống	Biotechnology (công nghệ sinh học), Biodiversity (đa dạng sinh học)
ex-	trước đây	Ex-president (cựu tổng thống), Ex-employee (nhân viên cũ)
hyper-	quá mức	Hyperactive (hiếu động quá mức), Hyperinflation (lạm phát cao)
macro-	lớn	Macroeconomics (kinh tế vĩ mô), Macrostructure (cấu trúc lớn)
micro-	nhỏ	Microscope (kính hiển vi), Microeconomics (kinh tế vi mô)
mis-	sai	Misinterpret (hiểu sai), Misinform (cung cấp thông tin sai)
pseudo-	giả	Pseudonym (bút danh), Pseudoscience (ngụy khoa học)

5. Các loại hậu tố phổ biến trong tiếng Anh

Dưới đây là những hậu tố xuất hiện thường xuyên trong tiếng Anh:

5.1. -able (-ible)

Nghĩa: có thể…, có khả năng được… (able to be)

Từ vựng	Phân tích	Nghĩa
readable	read + -able	có thể đọc được
reversible	reverse + -ible	có thể đảo ngược
flexible	flex + -ible	linh hoạt, dễ thích nghi

>> Xem thêm: Cấu trúc be able to là gì? Cách sử dụng able to

5.2. -acy

Nghĩa: trạng thái, tính chất, mức độ của một điều gì đó

Từ vựng	Phân tích	Nghĩa
efficiency	efficient + -cy	hiệu quả
privacy	private + -acy	sự riêng tư
fluency	fluent + -cy	sự trôi chảy (ngôn ngữ)

5.3. -ful và -less

ful: đầy, có nhiều
less: không có, thiếu

Hậu tố	Từ vựng	Nghĩa
-ful	meaningful	có ý nghĩa
-ful	powerful	mạnh mẽ
-less	helpless	bất lực
-less	careless	bất cẩn

>> Xem thêm: Cách phân biệt less và fewer dễ nhất

5.4. -fy

Nghĩa: làm cho trở thành, biến thành

Từ vựng	Phân tích	Nghĩa
simplify	simple + -ify	đơn giản hóa
classify	class + -ify	phân loại
purify	pure + -ify	làm tinh khiết

5.4. -ism

Nghĩa: học thuyết, hệ thống tư tưởng, khuynh hướng

Từ vựng	Phân tích	Nghĩa
capitalism	capital + -ism	chủ nghĩa tư bản
realism	real + -ism	chủ nghĩa hiện thực
tourism	tour + -ism	ngành du lịch

5.6. ology

Nghĩa: ngành khoa học / lĩnh vực nghiên cứu

Từ vựng	Phân tích	Nghĩa
psychology	psycho + -ology	tâm lý học
sociology	socio + -ology	xã hội học
geology	geo + -ology	địa chất học

6. Bài tập vận dụng chi tiết

Bài 1: Hoàn thành các từ sau bằng cách thêm tiền tố hoặc hậu tố thích hợp:

___possible (không thể)
care___ (bất cẩn)
re___ (xem xét lại)
hope___ (đầy hy vọng)
develop___ (sự phát triển)

Bài 2: Cho từ gốc và từ đã biến đổi, hãy xác định loại từ mới:

Từ gốc	Từ sau khi thêm hậu tố	Loại từ
happy	happiness	?
decide	decision	?
quick	quickly	?
educate	educational	?

Đáp án:

Bài 1:

impossible → im- mang nghĩa phủ định
careless → -less = không có
reconsider → re- = lại, lần nữa
hopeful → -ful = đầy
development → -ment tạo danh từ chỉ quá trình/kết quả

Bài 2:

happiness → Danh từ
decision → Danh từ
quickly → Trạng từ
educational → Tính từ

Việc hiểu rõ prefix là gì, cũng như nắm vững chức năng của tiền tố và hậu tố trong tiếng Anh, sẽ giúp người học mở rộng vốn từ một cách có hệ thống, sử dụng từ đúng ngữ cảnh và nâng cao độ chính xác trong giao tiếp cũng như viết học thuật.

Tuy nhiên, để thực sự sử dụng tốt tiền tố và hậu tố, người học không chỉ dừng lại ở việc ghi nhớ danh sách mà cần biết cách vận dụng chúng trong ngữ cảnh thực tế. Đây cũng chính là lý do các chương trình học tiếng Anh hiện đại chú trọng vào phương pháp học ứng dụng. Với lộ trình học bài bản, linh hoạt và bám sát nhu cầu của người học, Langmaster đồng hành cùng bạn từ nền tảng từ vựng cơ bản đến các cấu trúc nâng cao, giúp bạn tự tin sử dụng tiếng Anh trong học tập, công việc và môi trường quốc tế. Đầu tư vào việc học tiếng Anh đúng cách cùng Langmaster ngay hôm nay chính là bước đi vững chắc để mở rộng cơ hội và phát triển bản thân lâu dài.